Peter Dekkers
16. Kwartaalthema
 >  Fysieke belasting
En hoe gaat het nu met jou?

De afgelopen jaren zien we een stijgende lijn in het ziekteverzuim binnen 
A.Hak. Deze stijging van verzuim zien we niet alleen binnen A.Hak maar ook binnen de gehele branche. De belangrijkste oorzaken van verzuim zijn fysiek belastende werkzaamheden  in combinatie met leeftijd. Zwaar belastend werk heeft met name op de lange termijn effecten op je lichaam waaronder slijtage. Hoewel we verzuim door fysieke belasting binnen de gehele organisatie terugzien heeft met name de groep 50+ plussers hier mee te maken.  

Omdat we als organisatie een zorgplicht hebben naar onze medewerkers is besloten dat de start van 2023 in het teken staat van 'gezondheid'. Zoals reeds aangegeven start op 4 april het preventief medisch onderzoek (een anonieme gezondheidscheck) binnen A.Hak. Hiermee proberen we je inzicht te geven in je gezondheid. 

Naast het preventieve onderzoek willen we extra aandacht besteden binnen A.Hak aan het thema fysieke belasting. Hiervoor worden workshops en webinars georganiseerd voor zowel kantoor als projectlocaties. Daarnaast willen we alvast met deze toolbox jullie aandacht vragen voor dit onderwerp. 

Welke vormen van lichamelijke belasting kennen we:

  • Tillen en dragen
  • Duwen en trekken 
  • Werkhoudingen (zoals veel zitten)
  • Repeterende bewegingen (denk aan lopende band werk)

Risico's > Wat kan er gebeuren?

Een te grote belasting of een te lange belasting (langere periode, zelfs jaren) van je 
lichaam kan zorgen voor klachten. Denk bijvoorbeeld aan verkrampte spieren als je lang een bepaalde houding zit, het gevoelloos worden van je vingers als je bijvoorbeeld te lang een apparaat vasthoudt of als je te lang met je armen boven je hoofd werkt. 

Als je dit maar vaak genoeg doet ontstaan er langzaam klachten die kunnen leiden tot uiteindelijk verzuim. Kortom: je komt thuis te zitten. 

Voorbeelden van werkhouding uit de praktijk die fysiek belastend zijn:

Onderzoek geeft aan dat:

  • 38% van het werk gerelateerde verzuim heeft te maken met klachten aan het bewegingsapparaat;
  • 66% van de aandoeningen die werknemers ervaren, zijn fysieke (lichamelijke) aandoeningen;

Wat maakt het werk zwaar?

  • Het gewicht (niet meer dan 23kg per persoon en maximaal 10kg als je ook nog een stuk moet lopen);
  • Het aantal herhalingen;
  • De afstand van het gewicht tot je lichaam als je het pakt;
  • Hoogte waarop je pakt en iets wegzet;
  • Afstand waarover je moet verplaatsen
  • Gedraaide rug;
  • Grip op het voorwerp
  • En de tijd die je in een bepaalde houding aanneemt. Denk hierbij ook aan zittend werk op kantoor op staand werk in de werkplaats.

Maatregelen > Projectlocaties

In eerste instantie zal in de ontwerp- en werkvoorbereidingsfase nagedacht moeten worden over hoe wij ons werk zo veilig en gezond mogelijk kunnen uitvoeren. Dit kan gaan over positionering van materieel, in te zetten hulpmiddelen maar ook de inrichting van de bouwplaats. Denk aan toegang tot de sleuf, werken in een droge sleuf, het creeren van veilige looproutes waardoor je niet door de klei hoeft te baggeren etc.

Toch zal er altijd werk zijn waarbij we voorwerpen moeten verplaatsen door gebruik te maken van onze handen, armen, rug en benen. Als dit het geval is moeten we nadenken over het volgende:

  • Houd de last zo dicht mogelijk bij je lichaam
  • Houd de last recht voor je lichaam
  • Pak op en zet neer tussen heup- en schouderhoogte
  • Loop weinig of niet met een last 
  • Zorg voor een goede grip
  • Til rustig en niet gehaast
  • Til of draag bij voorkeur niet te zwaar maar gebruik zoveel mogelijk hulpmiddelen
  • Houd je lichaam fit (sport, eet gezond en gun je lichaam voldoende rust / slaap)

Als we het hebben over hulpmiddelen dan denken we aan onder andere:
  • Het inzetten van een heftruck, reachtruckErgonomische werkmat
  • Trilarme dissel op een trilplaat;
  • Wacker lift in bedrijfsbussen
  • Gereedschapswagens
  • Gereedschapskruiwagens
  • Lasschotten voor lassers
  • Steekwagens
  • Extra lange kettingen laden en lossen van containers (niet op hoogte werken)
  • Kruiwagens met kunststof bak (lichter)
  • Kniebeschermers
  • Steigerlier (stationswerk)
  • Aangepaste stoelen in graafmachines
  • etc.


Kijk ook eens op Arbovriendelijke Hulpmiddelen - Grondwerk (volandis.nl) voor meer middelen



Maatregelen > Beeldschermwerkplek
  • Zet de stoel in de laagste stand en ga voor de stoel staan. Stel de stoel zo in, dat de zitting precies onder de knieschijf komt. Ga zitten en controleer of de bovenbenen horizontaal staan (de voeten staan hierbij plat op de grond).
  • Verschuif als dit mogelijk is de zitting of verschuif de rugleuning, zodat u goed rechtop komt te zitten en zoveel mogelijk de gehele zitting gebruikt. Zorg wel voor een vuistbreedte tussenruimte tussen de knieholte en de voorzijde van de zitting.
  • Houd nu de onderarmen horizontaal en ontspan uw schouders. Stel de armleuningen op deze hoogte in. Let op dat u uw schouders niet optrekt.
  • Stel bij beeldschermwerk het bureaublad in op ongeveer dezelfde hoogte als de armsteunen van de stoel. Kijk eerst of u het bureaublad in kunt stellen op de juiste hoogte;
  • Kan dit niet en zit u te laag, dan kunt u de stoel hoger instellen en een voetensteun gebruiken. Is dit niet mogelijk en zit u te hoog dan kunt u het bureaublad verhogen. Dit kan bijvoorbeeld door middel van klossen.
  • Om spiegelingen te voorkomen, plaatst u het beeldscherm het liefst op minimaal 1,5 meter van en haaks op het raam en parallel aan de verlichtingsarmaturen;
  • Zet het beeldscherm niet voor het raam; het contrast is veelal te groot waardoor hoofdpijnklachten kunnen ontstaan en de ogen sneller vermoeid raken. 
  • Zet het beeldscherm op een hoogte, zodat de bovenkant van het glas zich op dezelfde hoogte bevindt als uw ogen. Voor mensen met een leesbril of beeldschermbril kan het gunstig zijn om het beeldscherm lager te plaatsen.
Discussie > Bespreek het met je collega’s!
  • Hebben jullie voorbeelden van verkeerde fysieke belasting op het werk?

  • Hoe is het nu eigenlijk op jullie eigen werkplek?

  • Ken je voorbeelden die hebben geleid tot ziekte of arbeidsongeschiktheid?

  • Wat kunnen we op dit werk beter doen? (maak een verbetervoorstel in de veiligheidsapp)
Tips > Voor meer informatie

Mocht je willen werken aan verbetering van de fysieke belasting van je lichaam dan heeft TNO hiervoor een app ontwikkelt. Deze app helpt je gezonder te werk te gaan. De Bewust Belast app helpt je te kiezen voor jouw eigen gezondheid.

​​​​​​​


Scan de volgende code met de app om deze toolbox te bekijken.